China was lang geïsoleerd door de strenge coronamaatregelen. Maar nu zijn er vragen over de veiligheid van buitenlanders in China, dat bekendstaat om zijn streven naar een harmonieuze samenleving.
Aanval in park
De Amerikanen, op uitwisseling bij de Beihua Universiteit, werden maandag aangevallen in een park. Wat er precies is gebeurd, is onduidelijk: de Chinese autoriteiten censureren erop los, waardoor slechts fragmenten van het verhaal naar buiten komen, deels via buitenlandse (sociale) media. Maar op beelden die door omstanders zijn gemaakt, is te zien hoe de slachtoffers met hevig bloedende verwondingen op straat liggen.
De politie zegt dat een 55-jarige man, Cui genoemd, verantwoordelijk zou zijn voor de aanval. Hij zou inmiddels zijn gearresteerd.
Volgens de politie ontstond een conflict toen de man in een park tegen één van de Amerikanen opbotste. Daarna trok hij een mes en stak hij in op de vier Amerikanen die daar waren. Een Chinese omstander die de Amerikanen probeerde te helpen, werd ook neergestoken.
Wat voor type mes gebruikt werd, is niet duidelijk. Ook is niet bekend waarom de verdachte het bij zich droeg. De wapenwetgeving is streng in China en het dragen van steekwapens op straat is uitzonderlijk.
Beerput open
Het incident leidt tot een kat-en-muisspel tussen nieuwsgierige Chinezen en de censuurpolitie, waarbij berichten op sociale media slechts heel kort blijven staan. Veel Chinezen uiten hun bezorgdheid en vrezen voor de reputatie van hun land. Ook is er veel bezorgdheid over de Amerikaanse gasten te lezen.
Op Weibo, een Chinese variant op Twitter, kreeg het onderwerp grote aandacht toen de bekende nationalistische blogger Hu Xijin (25 miljoen volgers) erover begon te schrijven. Hoewel ook Hu’s bericht van medeleven met de slachtoffers snel gewist werd, lijkt de geest uit de fles: miljoenen Chinezen hebben het gezien.
In de Verenigde Staten groeit de bezorgdheid. Gouverneur Kim Reynolds van de staat Iowa roept op tot gebed voor de slachtoffers en hun veilige terugkeer naar huis. Een van de slachtoffers blijkt de broer van de politicus Adam Zabner uit Iowa. Die zegt dat hij zijn broer inmiddels heeft gesproken en dat het goed met hem gaat. Ook de andere slachtoffers zijn volgens de Chinese autoriteiten buiten levensgevaar.
De steekpartij werpt vragen op over de veiligheid van buitenlanders in China, een land dat doorgaans bekendstaat als een veilige bestemming. Volgens critici ondermijnt dit incident Chinese overheidspropaganda die een harmonieus China predikt. Zo zegt Wang Yaqiu van denktank Freedom House dat het incident weleens een negatieve mijlpaal zou kunnen zijn in de relatie tussen China en de VS: “Vooral als China het behandelt met de gebruikelijke geheimzinnigheid en censuur.”
Toerisme naar China in een dal
Het voorval komt op een ongelukkig moment voor China, dat juist bezig is met een campagne om buitenlandse bezoekers aan te trekken na de isolatie door de coronapandemie. Zo kunnen paspoorthouders uit een aantal EU-landen, waaronder Nederland, sinds dit jaar visumvrij voor een korte trip in China verblijven.
In de jaren voorafgaand aan corona groeide het aantal Nederlandse bezoekers aan China gestaag, tot bijna 200.000 in 2018. Maar in het meest recente peiljaar 2022 waren dat er nog maar 40.000.
