Aytun Çetinkaya is een van de vele moslims die vandaag het Suikerfeest, viert. Hij heeft de afgelopen maand tijdens de ramadan gevast. Dat betekent dat hij vier weken lang niets heeft gegeten of gedronken tussen zonsopkomst en -ondergang en zich veel heeft kunnen richten op zijn geloof. Vandaag viert hij het einde van de vastenmaand.
Çetinkaya’s dag begon doodnormaal: met een kopje koffie. “Na een maand vasten voelt het heerlijk om overdag weer te mogen drinken.” Vervolgens vertrok hij, net als veel andere mannen en vrouwen, naar de moskee om het zogeheten Eid-gebed te verrichten. Veel moskeeën over de hele wereld zijn zo vol, dat mensen het gebed buiten verrichten.
Mooiste kleding
Voor de 28-jarige Amsterdammer met Turkse roots is het Suikerfeest, dat meestal twee tot drie dagen duurt, vergelijkbaar met kerst. “We trekken vandaag onze mooiste kleding aan en de dagen staan in het teken van familie, gezelligheid en lekker eten.”
Ook de 33-jarige Fitria Jelyta is al helemaal in de Suikerfeest-stemming. “Vandaag wordt er echt feestgevierd. Dat voel je aan de sfeer en hoe iedereen eruitziet.” Zelf draagt Jelyta, die Indonesische roots heeft, een Palestijns gewaad, uit solidariteit met de mensen in Gaza en de Westelijke Jordaanoever. “Normaal draag ik op deze dag Indonesische kleding, maar ik vind het echt aangrijpend wat de Palestijnen meemaken.”
Lekkere hapjes
Veel moslims dossen zich dus flink op voor de spiegel, maar ook in de keuken wordt flink uitgepakt. Zo staan Çetinkaya’s ouders uren in de keuken om allerlei lekkere Turkse hapjes voor te bereiden voor de gasten die langskomen. “In veel islamitische families is het traditie dat de jongere familieleden de ouderen bezoeken, uit teken van respect.” Zo gaat Çetinkaya met zijn zusje langs bij hun ouders – waar ook neven, nichten, ooms en tantes langskomen.
Zij worden getrakteerd op heerlijke gerechten uit de Turkse keuken. “Mijn moeder is al sinds gisteren bezig met het maken van vegetarische dolma, börek en donuts”, vertelt Çetinkaya. Zelf helpt hij zijn ouders door een bekende Turkse lekkernij van de bakker te halen: baklava.
Jelyta begint bijna te watertanden als ze vertelt over de Indonesische hapjes die worden uitgedeeld door haar familieleden. “Een nationaal gerecht dat absoluut niet mag ontbreken is opor ajam, een soort curry met kip. Maar we eten ook lontong sayur of ketupat. Een beetje kroepoek erbij en ik heb er meteen trek in.”
Kinderen krijgen geld
Kinderen krijgen naast lekkernijen ook vaak geld of cadeaus van de oudere familieleden. “Ik geef mijn zusje ook geld bijvoorbeeld”, vertelt Cetinkaya. “Sommigen geven een tientje, anderen 50 euro. Niemand is verplicht, het hangt ervan af hoeveel je te besteden hebt.”
Wat zeg je vandaag?
Çetinkaya krijgt vaak vragen van zijn niet-islamitische vrienden en collega’s over wat je nou precies tegen elkaar zegt tijdens het Suikerfeest. Turken groeten elkaar dan door ‘Bayramın mubarek olsun’ te zeggen. Vertaling: moge je (Suiker)feest gezegend zijn.
Marokkanen bijvoorbeeld zeggen weer wat anders. “Arabischsprekende mensen, zoals Marokkanen, zeggen mabrouk el Eid of Eid moubarak.” Dat heeft dezelfde betekenis als in het Turks. “Ik feliciteer mijn Arabische vrienden altijd in het Arabisch en zij mij in het Turks.”
Indonesiërs feliciteren elkaar vandaag door te zeggen: Minal Aidin Wal Fa’idzin. Betekenis: “Mogen we nog een keer heilig zijn, en slagen in ons vasten. “Maar als je je Indonesische buurman of buurvrouw wilt feliciteren, kan je gewoon Minal Aidin zeggen. Daar maak je al heel veel indruk mee.”
