Een voorbeeld van een slimme verpakking is de ‘Sentinel Wrap’, plastic dat van kleur verandert op het moment dat het verpakte voedsel bedorven raakt. Een ander voorbeeld is de ‘Lab-on-a-package’. Daarbij geeft een bijgeleverd testdoosje een signaal af op het moment dat het onderliggende voedsel bedorven raakt.
Het verschil
Het klinkt veelbelovend, maar niet iedereen is onder de indruk. “Dit is in een lab bedacht en dat merk je”, zegt Toine Timmermans, programmamanager duurzame voedselketens aan het onderzoeksinstituut van de Wageningen Universiteit (WUR), tegen Editie NL. “Want in werkelijkheid heb je met veel meer factoren te maken.”
Waar het nu misgaat is dat in de praktijk blijkt dat veel mensen het verschil niet weten tussen ‘TGT’ en het minder strikte ‘THT’. “Er wordt veel voedsel verspild daardoor”, gaat Timmermans verder. “Omdat mensen bij het zien van de datum al snel denken: we gooien het weg. Terwijl in de praktijk voedsel met een THT-datum vaak een aantal dagen erna gewoon nog goed is.”
Misverstand
Tara Eikenaar van het Voedingscentrum beaamt dit. “Ongeveer de helft van de Nederlanders kan het verschil niet uitleggen”, zegt Eikenaar tegen Editie NL. “10 procent van wat we verspillen komt door de houdbaarheidsdatum. Een misverstand is bijvoorbeeld dat mensen bij zuivel denken dat het gevaarlijk is om dat nog te eten of drinken na de THT-datum.”
Een THT- en TGT-datum worden op verschillende manieren bepaald. “THT wordt bepaald aan de hand van expertise”, licht Eikenaar toe. “Bij een TGT-datum moeten ze testen doen om de veiligheid te garanderen.”
“Vlees en vis zijn bijvoorbeeld producten die echt kunnen bederven, maar je ziet niet altijd of het over de datum is of niet. Een bedorven stuk vis of vlees kan er heel normaal uitzien.”
Onderzoek
Een slimme verpakking zou het werk dus deels uit handen kunnen nemen, maar het idee is niet nieuw. “Dit soort onderzoeken zien we al 20 jaar”, vervolgt Timmermans. “Ook in Nederland zijn we er al heel lang mee bezig om iets te verzinnen zodat we niet vastzitten aan de THT- en TGT-datum op voedsel.”
Zo zijn Nederlandse wetenschappers ook al vier jaar bezig met de ontwikkeling van slimme sensoren die de ‘werkelijke’ houdbaarheidsdatum van een product laten zien. “Die sensoren houden de temperatuur bij van het voedsel en reageren daarop.” Om de kosten hoeven we het ook niet te laten. “Een slimme sensor kost minder dan een cent, dus je krijgt geen duurder product.”
Wetgeving
Timmermans gaat verder: “We weten dat het werkt en het wordt in Noorwegen al jaren toegepast. Maar in Nederland mag het simpelweg nog niet.” Dat komt door wetgeving. “In de Europese wet, en dus ook in de Nederlandse Voedsel- en Warenwet, staat dat het verplicht is om op ieder product geprinte houdbaarheidsdatum te zetten. Op enkele uitzonderingen na. Daarom kan het in Noorwegen wel, want die valt niet onder de EU-wet.”
Volgens de programmamanager moeten mensen er uiteindelijk vooral op worden gewezen dat ze zelf moeten beoordelen of iets nog eetbaar is. “Dat je een product niet meteen hoeft weg te gooien als hij over de datum is volgens het etiket”, zegt de wetenschapper. “Op veel producten moeten we standaard de tekst zetten dat je vanaf de THT-datum je zintuigen moet gebruiken om te kijken of je het nog kan eten.”
