Syriërs gedwongen laten terugkeren? ‘Dat gaat echt niet zomaar’

“Voor alle duidelijkheid: we zullen inzetten op terugkeer”, liet het ministerie van asielminister Faber weten. Het ministerie kijkt naar vrijwillige terugkeer. “Syriërs die nu willen vertrekken zullen we, waar mogelijk, helpen terug te keren.” Maar ook gedwongen terugkeer is een optie. “Ook zorgen we, net als Duitsland en andere landen, dat zodra gedwongen terugkeer mogelijk is, wij hiertoe over gaan.”

‘Aanmoedigen mag, verplichten niet’

Volgens Schrover zal het voor het kabinet lastig worden om dit plan te realiseren. “Het korte antwoord is dat je mensen die op de vlucht zijn gewoon niet zomaar terug kan sturen. Je mag ze wel aanmoedigen daartoe.” 

“Het lange antwoord is dat de status van ieder individu belangrijk is om te bepalen of iemand kan blijven of niet. Heel veel Syriërs zijn hier al ontzettend lang en hebben de Nederlandse nationaliteit verkregen. Die kan je sowieso niet terugsturen”, zegt Schrover. “Je kan niet het Nederlanderschap afpakken.”

“Daarnaast heb je ook de groep Syriërs met een vluchtelingenstatus”, vervolgt Schrover. “Dat betekent dat ze een verblijfsstatus hebben voor ons land, maar dat ze nog niet over het Nederlanderschap beschikken. In theorie kunnen die worden teruggestuurd als een land al jarenlang stabiel en veilig is.”

“Maar daarnaast: je kan dan iemand alleen terugsturen als oorlog de enige reden is dat die persoon is gevlucht. Als naast oorlog ook andere redenen speelden, zoals bijvoorbeeld de seksuele geaardheid of het geloof van die persoon, dan houdt het mogelijk ook op.”

Mogelijk kleine groep

Toch is het niet volledig kansloos, zegt Schrover. “Er is een kleine groep mensen die nog geen verblijfsvergunning heeft. Die zou je kunnen terugsturen op het moment dat uit het landenrapport van de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) blijkt dat het veilig genoeg is om terug te keren.”

“Dat rapport stelt de IND samen onder meer door info die ze krijgen van bedrijven, journalisten en vluchtelingenorganisaties in het desbetreffende land. Wat dat betreft is het positief dat er nu steeds meer organisaties en journalisten in Syrië zitten.”

Minister Faber werd vandaag door ons bevraagd over haar plannen. Hoe dat ging, zie je in onderstaande video:

Eerder stelde Nederland een beslisstop in. Vanwege de val van het Assad-regime is er veel onduidelijk over de situatie in het land, waardoor asielaanvragen niet zorgvuldig beoordeeld kunnen worden, meldde minister Faber. Die stop is in eerste instantie voor zes maanden ingesteld. 

“Als er dan nog geen landenrapport van de IND ligt, maar wel wordt verwacht dat Syrië op termijn veiliger wordt, krijgen Syriërs die nog in de asielprocedure zitten een zogeheten ‘gedoogstatus’. Dat hebben Oekraïners ook. Die kan je wel enkele jaren houden.”

Rechtszaken

“Op het moment dat uiteindelijk wordt besloten dat mensen terug kunnen, kan het ook nog gebeuren dat er rechtszaken komen”, zegt Schrover. “Mensen kunnen beroep doen op hun humanitaire status en bijvoorbeeld zeggen ‘ik woon hier al heel erg lang’ of ‘ik ben gehuwd met een Nederlander’ enzovoort.”

“Tegelijkertijd, we moeten natuurlijk ook zeker niet uitsluiten dat er mogelijk mensen zijn die best terug willen.”