‘Ik stond onterecht op de zwarte lijst’

De ‘zwarte lijst’, zoals Abeds advocaat Samira Sabir het noemt, is een lijst van mensen uit Gaza die door Israël als veiligheidsrisico worden gezien. “Abed stond onterecht op die lijst. Inmiddels is hij daarvan verwijderd, en er zijn geen bezwaren meer voor hem om terug te keren”, vertelt Sabir.

Abed kan zijn geluk niet op. Meer dan een jaar geleden reisde de 33-jarige Nederlander van Palestijnse afkomst vanaf Almere naar Gaza voor de bruiloft van een neef. Kort daarna brak de oorlog uit, waarna de grenzen werden gesloten. Sindsdien kreeg Abed, net als honderd andere Nederlanders, geen toestemming om Gaza te verlaten. 

Het overgrote merendeel is inmiddels terug in Nederland, enkelen willen blijven vanwege hun familie. BuZa bevestigt aan RTL Nieuws dat Abed de laatste Nederlander was die Gaza niet mocht verlaten. Nu lijkt het er wel van te komen. “Dit voelt als het Suikerfeest”, zegt Abed tegen RTL Nieuws. De Almeerder heeft Nederland ‘enorm’ gemist. “Mijn dochters, mijn vrouw, mijn werk, mijn thuis, mijn buren. Alles”, zegt hij. Thuis wil hij zijn leven weer oppakken: “We gaan gewoon door, want het leven stopt niet.” 

‘In Gaza is morgen niet beloofd’

De zonnepanelenmonteur heeft meerdere keren moeten vluchten in Gaza. Hij pendelde vaak tussen het centraal gelegen Deir Al Balah en het zuidelijker gelegen Rafah. Op allebei de plekken heeft Abed bombardementen van dichtbij meegemaakt. “Op beide plaatsen werden de huizen naast ons meerdere keren geraakt”, zegt hij. “Je weet niet wanneer of waar de bom valt. In Gaza is morgen niet beloofd.”

Hij vertelt dat hij ‘compleet is veranderd’ als persoon. “Ik ben veel rustiger geworden en heb moeilijke lessen meegemaakt waar ik sterker uit ben gekomen.” Abed bedankt de Nederlandse journalisten die regelmatig contact met hem en zijn advocaten hebben gezocht. “Daardoor voelde ik me enorm gesteund vanaf het begin. Ook door mijn advocaten en familie.” 

Naast zijn advocaten heeft Abed ook hulp gekregen van de Israëlische mensenrechtenorganisatie Gisha, die zich inzet voor meer bewegingsvrijheid voor Gazanen. Al meer dan een jaar proberen zij Abed terug te halen naar Nederland. Dat lukte tot nu toe niet, omdat Israël vermoedde dat Abed veiligheidsrisico’s zou kunnen veroorzaken bij het oversteken van de grens. Israël heeft, na druk van Gisha, erkend dat Abed onterecht op de ‘zwarte lijst’ stond. 

Nog enkele weken

Dit lijkt de weg voor hem vrij te maken om terug te keren naar Nederland. Advocaat Sabir hoopt hem over een paar weken te mogen verwelkomen. “Het ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa) heeft vandaag het verzoek ontvangen om dit zo snel mogelijk op te pakken. 

Minister Caspar Veldkamp bevestigt het nieuws rondom Abed: “De Israëlische autoriteiten hebben de veiligheidsbelemmeringen die ze op hem hadden gesteld, opgeheven.” Daardoor kan de Nederlandse ambassade weer een uitreisverzoek voor Abed al Attar aanvragen. Zo’n procedure kost tijd. Dan moet ‘meer in weken dan aan dagen’ worden gedacht. 

Waarom stond Abed in eerste instantie op de lijst? “Die vraag levert mij veel frustratie op”, zegt advocaat Sabir. “We hebben geen idee. Israël wil niet vertellen waarom Abed op de lijst stond of waarom hij nu verwijderd is. Wat ze onder een ‘veiligheidsrisico’ verstaan, is vaak vaag en kan van alles betekenen. Maar we zijn blij dat hij er niet meer op staat.” Ook Abed laat weten geen idee te hebben wat de reden is.

Onduidelijkheid over ‘zwarte lijst’ 

Volgens Sabir heeft Gisha een cruciale rol gespeeld in het verkrijgen van de toestemming voor Abed om terug te keren. “Door hun inzet heeft Abed eindelijk groen licht gekregen.” Maar ze had ook meer van BuZa verwacht. “Als bondgenoot van Israël zou je toch verwachten dat je ten minste uitleg krijgt over waarom Abed op zo’n lijst staat.” 

Abed wacht voorlopig op groen licht om weg te mogen. Zijn rugtas heeft hij al ingepakt. “Mijn kleding, paspoort, oplader en een boek zitten erin. Hopelijk kom ik snel terug.”